Nieuwe vormen van oplichting en fraude

Abstract

ARTICLES: : 1. Corona crisis and fraud: four possible relationships, 2. Fishing with a new rod: an investigation into payment request fraud, 3. Fraud and scams on Telegram Messenger. Results from a netnographic study, 4. Romance scams, dating fraud and ‘sweetheart swindles’. The loss of money, happiness and face, 5. Who will get their money back? Victims’ actions for compensation in bank fraud, 6. Social engineering: digital fraud and deception, 7. Our cyber behavior is much more unsafe than we think. Implications for effective government influence policy

ARTIKELEN: Clarissa Meerts en Wim Huisman - Coronacrisis en fraude: vier mogelijke relaties Joke Rooyakkers en Marleen Weulen Kranenbarg - Vissen met een nieuwe hengel: een onderzoek naar betaalverzoekfraude Robby Roks en Nahom Monshouwer - F-gamers die ‘mapsen’, ‘swipen’ en ‘bonken’: een netnografisch onderzoek naar fraude en oplichting op Telegram Messenger Jildau Borwell - Helpdeskfraude in Nederland Raoul Notté - Het verlies van geld, geluk en gezicht; Romance scams, datingfraude en ‘sweetheart swindles’ Johan van Wilsem, Take Sipma en Esther Meijer-van Leijsen - Wie krijgt zijn geld terug? Acties van slachtoffers tot schadevergoeding bij bankfraude Dieke Miltenburg - Resultaten van een awareness-training in het herkennen van phishingmails 8. Jan-Willem Bullée en Marianne Junger - Social engineering: digitale fraude en misleiding; een metaanalyse van studies naar de effectiviteit van interventies Anouk van de Beek - Wat maakt een cyber awareness-campagne effectief? Rick van der Kleij, Susanne van ’t Hoff-de Goede, Steve van de Weijer en Rutger van de Leukfeldt - Ons cybergedrag is veel onveiliger dan we zelf denken; implicaties voor effectief beïnvloedingsbeleid door de overheid. SAMENVATTING: Oplichting en fraude zijn niet nieuw, maar daders gaan wel met hun tijd mee. Veel vormen van oplichting en fraude hebben zich bijvoorbeeld verplaatst naar het internet, waarbij daders hun methoden moesten aanpassen aan het digitale domein. Inmiddels is dit type criminaliteit wijdverspreid. Uit het door het CBS uitgevoerde onderzoek Digitale Veiligheid en Criminaliteit blijkt dat in 2018 in totaal 1,2 miljoen mensen slachtoffer werden van digitale criminaliteit. Ook andere maatschappelijke ontwikkelingen zorgen voor een nog sterkere toename of veranderingen in dergelijke criminaliteitsvormen. De huidige coronacrisis zorgt bijvoorbeeld voor een nog sterkere toename van oplichting via het internet. In dit themanummer van Justitiële verkenningen belichten we nieuwe vormen van oplichting en fraude die zich vooral (maar niet uitsluitend) manifesteren in communicatie via internet, e-mail en digitale applicaties zoals betaalapps. We richten het vizier op de daders en hun slachtoffers. Welke methoden hanteren daders, en hoe kunnen zij succesvol zijn via nieuwe kanalen? Welke schade wordt aangericht en hoe gaan slachtoffers met die schade om? Hoe kunnen burgers weerbaarder worden gemaakt tegen deze nieuwe criminaliteitsvormen? De langere artikelen worden in dit themanummer afgewisseld met korte kaderteksten waarin een specifieke nieuwe vorm van oplichting of een aspect van de aanpak daarvan centraal staat. Oplichting via phishing en valse betaalverzoeken, dating- en identiteitsfraude, ze komen allemaal aan de orde in dit themanummer, dat daarnaast ruim aandacht besteed aan slachtofferschap en de effectiviteit van methoden om weerbaarheid tegen fraude te bevorderen middels voorlichting en training.