Vernieuwende onderzoeksmethoden

Abstract

For a long time discussions about research methods in the social sciences have been dominated by the antagonism between researchers using quantative methods and those working with qualitative methods. The sharp edges of this debate seem to be worn down somewhat lately. There is a growing consensus that both approaches supplement and need each other to reach satisfactory explanations of social phenomenons. Another reason for the subsiding of the ‘quanti-quali’- debate is the rise of all sorts of new technologies which have brought much more variety in methods of scientific research. These include applications of Big Data, Google Trends, smartwatches, smartphones, the Internet, social media and virtual reality. These new methods entail new dilemma’s and restrictions that don’t fit into the old ‘quanti-quali’- discussion. The articles in this special issue describe the possibilities and adavantages of the various innovative methods as well as the restrictions and (ethical) dilemma’s in using these methods.

De sociale wetenschappen zijn decennialang gegijzeld door de tegenstelling tussen onderzoekers die kwantitatieve methoden gebruiken en zij die kwalitatief te werk gaan. Hoewel de discussie daarover wel zal voortduren, lijken toch de scherpe kantjes van dit debat wat afgesleten. Er lijkt een zekere mate van consensus te groeien dat beide benaderingen elkaar aanvullen en nodig hebben. Zoals een van de auteurs in dit themanummer het formuleert: ‘ Waar kwantitatieve methoden hard bewijs kunnen leveren, in die zin dat (...) getoetst kan worden of relaties als ‘niet toevallig’ mogen worden beschouwd, zijn kwalitatieve methoden veel beter in staat dan kwantitatieve methoden om de ‘waarom’-vraag te stellen’ (zie de bijdrage van Catrien Bijleveld). Een andere reden waarom de ‘kwanti-kwali-discussie’ wat lijkt uitgewoed, is de opkomst van allerlei nieuwe technologieën die veel meer variëteit hebben gebracht in methoden van wetenschappelijk onderzoek. En stuk voor stuk brengen die nieuwe methoden weer hun eigen dilemma’s en beperkingen met zich mee die niet goed passen in de aloude kwanti-kwali-discussie. Te denken valt aan toepassingen van Big Data, Google Trends, smartwatches, smartphones, internet, sociale media en virtual reality. Zo stuiten onderzoekers die gebruik maken van Big Data op het probleem dat er veel teveel (onverwachte) verbanden worden gevonden tussen variabelen. Hoe maak je onderscheid tussen verbanden die nieuwe inzichten bieden en correlaties die triviaal zijn? Verrassend genoeg blijkt menselijke intuïtie nog altijd onmisbaar (zie de bijdrage van Bart Custers). De auteurs in dit themanummer over vernieuwende onderzoeksmethoden is gevraagd om niet alleen de mogelijkheden en voordelen van deze methoden te beschrijven, maar ook stil te staan bij beperkingen en (ethische) dilemma’s.