Rechtspleging in beweging

Abstract

Alom wordt geroepen om grotere doelmatigheid binnen het rechterlijke apparaat. Daarbij staan twee verlangens voorop. Ten eerste dient het beroep op de rechter te worden teruggedrongen. Alternatieve geschillenbeslechting buiten de rechter om, waarvoor de (onvermijdelijke) Engelstalige formule alternative dispute regulation (ADR) wordt gebruikt, kan daarbij een grote rol spelen. En ten tweede, als eenmaal de rechter is ingeroepen, moet het proces sneller en beter. Maar wat betekent beter? Een rechter die snel knopen doorhakt? Hoe dan ook, de herziening van de rechterlijke macht is momenteel in voile gang. Doel is de integratie van de verbrokkelde bestuursrechtspraak en tegelijkertijd de integratie van straf-, bestuurs- en civiele rechtspraak in een `rechtbank nieuwe stij1'. Kwaliteitsverbetering staat daarbij voorop. De ingrijpende aard van de herziening raakt de grondslagen van uitoefening van rechtsspraak, met name de leerstukken van de lijdelijkheid van de rechter en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. Naast de bestuurlijke aspecten van de herziening zullen deze fundamentele vraagstukken in dit nummer ruimschoots ter sprake komen.