Onderweg naar betere rechtshulp

Abstract

In 2018 is het ‘Programma stelselvernieuwing rechtsbijstand’ opgezet. Een belangrijk onderdeel van dit programma is een verkennende aanpak in de vorm van pilots. Het idee achter het werken met pilots is dat mogelijke onderdelen van een gewijzigd stelsel eerst op kleine schaal in de praktijk kunnen worden uitgeprobeerd. Deze zogenoemde pilotfase (lopend vanaf eind 2019 tot en met 31 december 2022) is afgesloten met een evaluatie van elke pilot. Met het oog op de verdere uitwerking van de stelselwijziging gesubsidieerde rechtsbijstand bestaat behoefte aan een overzicht van wat de pilotfase heeft opgeleverd in termen van effectieve pilotelementen. Ook is er behoefte aan een overzicht van wat nodig is voor een succesvolle doorwerking in het stelsel van de met de pilots behaalde resultaten. Deze overkoepelende studie beoogt in beide behoeftes te voorzien. Hiervoor is een vierdelige algemene vraagstelling opgesteld: Welke doelstelling ligt ten grondslag aan de stelselwijziging gesubsidieerde rechtsbijstand en in hoeverre sluiten de individuele pilots aan bij die doelstelling? In welke mate bieden de beschikbare empirische bevindingen ondersteuning voor de effectiviteit van de werkwijzen en instrumenten uit de pilots? In hoeverre kunnen de werkwijzen en instrumenten bijdragen aan het realiseren van de doelstelling van de stelselwijziging rechtsbijstand? Wat is nodig voor een succesvolle doorwerking of opschaling van pilotresultaten en uiteindelijk een duurzame wijziging van het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand? INHOUD Overkoepelend onderzoek van 34 pilotevaluaties in het kader van de stelselwijziging rechtsbijstand Aansluiting tussen pilots en doelstelling van de stelselwijziging rechtsbijstand Opbrengsten van de pilotfase van de stelselwijziging rechtsbijstand Aandachtspunten voor implementatie Eindconclusie

The ‘Subsidised Legal Aid System Renewal Programme’ was established in 2018. A central element of this programme is its exploratory approach, in the form of using multiple pilots. The idea is to test potential components of a reformed system on a smaller scale before wider implementation. The pilot phase, which run from the late 2019 until 31 December 2022, concluded with an evaluation of each pilot. To support further development of the subsidised legal aid system, a comprehensive overview of the results from the pilot phase is needed, in particular in terms of the elements that proved to be effective. Additionally, it is essential to identify the requirements for successfully integrating these results into the broader legal aid system. This overarching study aims to address both of these needs. To this end, four general research questions have been formulated: What is the underlying objective driving the reform of the subsidised legal aid system, and to what extent are the individual pilots in line with this objective? To what extent do the available empirical findings provide support for the effectiveness of the working methods and instruments used in the pilots? To what extent can the working methods and instruments contribute to the realisation of the objective of the change of the legal aid system? What is required for the successful integration or scaling up of pilot results, and ultimately for a sustainable change to the system of subsidised legal aid?