Protocol 16 EVRM - Achtergronden, betekenis, effecten en ervaringen

Abstract

Op 1 augustus 2018 is Protocol 16 (hierna ook wel ‘Protocol’) bij het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) in werking getreden. Vijf jaar later is het Protocol door 19 van de 46 lidstaten van de Raad van Europa geratificeerd, waaronder Nederland. In de landen die het Protocol hebben geratificeerd kunnen aangewezen hoogste gerechten een verzoek indienen bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) om advies te krijgen over de uitleg of toepassing van het EVRM in een lopende zaak. De Nederlandse gerechten die bevoegd zijn om een adviesverzoek in te dienen (de Hoge Raad, de Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State, de Centrale Raad van Beroep, het College van Beroep voor het Bedrijfsleven en het Gemeenschappelijk Hof van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba) hebben tot nu toe nog geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om het EHRM te verzoeken om een advies. Rechters in andere lidstaten hebben dit wel gedaan. Sinds de inwerkingtreding van Protocol 16 (en tot 1 juni 2023) zijn vanuit de staten die het Protocol hebben geratificeerd acht adviesverzoeken ingediend. Dit onderzoek richt zich op het identificeren en analyseren van de eerste ervaringen die op nationaal niveau zijn opgedaan met het Protocol. Meer specifiek is de centrale vraag: hoe de invoering en toepassing van het Protocol 16 EVRM van het EVRM tot dusver verloopt en hoe de benutting van het Protocol kan worden verbeterd. INHOUD Inleiding Protocol 16 EVRM - een tour d'horizon De adviesprocedure in de praktijk: de door het EHRM uitgebrachte adviezen Goedkeuring en implementatie in Nederland Ratificatie in andere landen Adviesverzoeken in Nederland Adviesverzoeken in andere staten Conclusie

On 1 August 2018, Protocol 16 (hereinafter also referred to as ‘Protocol’) to the European Convention on Human Rights (ECHR) entered into force. Five years later, the Protocol has been ratified by 19 of the 46 member states of the Council of Europe, including the Netherlands. In the countries that have ratified the Protocol, designated highest courts can apply to the European Court of Human Rights (ECtHR) for an advisory opinion on the interpretation or application of the ECHR in a pending case. This advisory opinion procedure aims to strengthen the dialogue between national highest courts and the ECtHR, thereby enhancing the protection of ECHR rights at the national level. It is also considered that the number of complaints to the ECtHR can be reduced when the ECHR already can be applied correctly at the national level. This research focuses on identifying and analysing first experiences with the Protocol at the national level. More specifically, the question has been posed by the Research and Documentation Centre (WODC) as to how Protocol 16 ECHR has been implemented and applied so far and whether its use can be improved.