Veilige toegang en verantwoord delen: psychologische determinanten van veilig wachtwoordgedrag en het veilig online delen van persoonsgegevens

Abstract

In the current study, based on the protection motivation theory (PMT), the following psychological factors have been measured to investigate the extent to which they play a role in safe password behaviour and the safe sharing of personal data online: response cost, perceived vulnerability, perceived severity, perceived self-efficacy, and response efficacy. In addition to the PMT factors, we also investigated the role of responsibility in both target behaviours.

Bij online activiteiten is het belangrijk dat mensen zich veilig gedragen, om te voorkomen dat ze slachtoffer worden van cybercriminaliteit. Hoewel maatregelen als firewalls, virusscanners, en tweestapsverificatie goed werken om de risico’s van onveilig wachtwoordgedrag en het onveilig delen van persoonsgegevens tegen te gaan, is een aanzienlijk deel van het slachtofferschap terug te voeren op menselijk gedrag. Eerder onderzoek vanuit het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC; Van ’t Hoff-de Goede et al., 2019) heeft zich gericht op de vraag hoe veilig Nederlanders zich online gedragen en hoe dit kan worden verklaard. Eén van de belangrijkste conclusies uit het onderzoek was dat, hoewel zowel zelfgerapporteerd gedrag als geobserveerd gedrag onveilig bleek, mensen zich onveiliger gedroegen dan dat ze zelf rapporteerden, met name bij het gebruik van wachtwoorden en het online delen van persoonsgegevens. Het huidige onderzoek richtte zich specifiek op deze laatste twee doelgedragingen. Het onderzoek bestond uit een literatuurstudie en twee empirische studies. Onderzocht is welke psychologische factoren een rol spelen bij 1) of mensen veilige wachtwoorden aanmaken en 2) of mensen online hun persoonsgegevens alleen delen wanneer dit veilig en/of noodzakelijk is. Daarnaast hebben we een interventie ontwikkeld en getest om veilig wachtwoordgedrag en het veilig online delen van persoonsgegevens te bevorderen.