Auteur / Author
Schalkwijk, F.Wied, M. de
Heynen, E.
Vugt, E. van
Assink, M.
Stams, G.J.
Tiemersma, J.
Oploo, L. van
Scheepmaker, M. (red.)
Organisatie / Institution
WODCSerie / Series
Justitiële verkenningen 2022/01Trefwoorden / Keywords
GedragGedragsinterventie
Jeugdige delinquenten
Effectiviteit en efficiency
Diagnostiek
Cultuur
Deskundigenrapportage
Getuige-deskundigen
Forensische psychiatrie
Psychiatrische rapportage
Afwijkend gedrag
Ras
Criminele psychiatrie
Normen en waarden
Ethiek
Psychopathie
Ontwikkelingspsychologie
Allochtone jeugddelinquenten
Project
JV2022/01Metadata
Show full item recordTitel / Title
De ontwikkeling van het gewetenSamenvatting
ARTIKELEN:- Inleiding,
- Frans Schalkwijk - De relatie tussen een vloeibaar geweten en een stabiele identiteit,
- Minet de Wied - Over empathie en disruptieve gedragsstoornissen,
- Evelyn Heynen, Eveline van Vugt, Mark Assink en Geert-Jan Stams - De effectiviteit van morele gedragsinterventies bij jeugdige delinquenten: Een overzichtsstudie,
- Julia Tiemersma - Het perspectief van de expert en de diagnostiek van het geweten,
- Laura van Oploo - Etniciteit en cultuur in gedragsdeskundige adviezen aan de rechter.
SAMENVATTING: Het geweten en de ontwikkeling daarvan. Wat is het geweten nu precies? En wat verstaan we dan onder ‘gewetensontwikkeling’? Er bestaan vele definities en vele invalshoeken, van waaruit het geweten wordt bekeken. De ontwikkeling ervan en de aspecten die hiervoor van belang zijn, worden vervolgens vanuit veel disciplines ook weer net anders bekeken en benoemd. Het belang is groot om hier nader op in te zoomen en onderzoek naar te doen. Zo blijken jeugdige delinquenten bij sociaalpsychiatrische screenings vaak gediagnosticeerd te worden als kampend met een ‘gebrekkige gewetensontwikkeling’. Een onderzoek van de GGD Amsterdam komt zelfs tot de conclusie dat die diagnose voor vrijwel de gehele onderzochte groep jongvolwassenen in de zogeheten Top600-criminelen geldt. Bij bijna een derde van die groep werd hun geweten als ‘ernstig verstoord’ aangemerkt. De gewetensfunctie blijkt in de rechtbank een belangrijk aspect. Niet alleen bij de bepaling van een vonnis, maar ook voor de mate waarin over behandeling beslist wordt.
Dit themanummer van Justitiële verkenningen zoomt in 5 artikelen in op verschillend wetenschappelijk onderzoek naar het geweten. Wat weten we inmiddels? Wat zijn de functies van het geweten, en welke domeinen kunnen worden onderscheiden? Is ontwikkeling ervan mogelijk? Welke aspecten zijn daarbij van belang? En, wat weten we over de relatie tussen de ontwikkeling van het geweten en delinquent gedrag van jeugdigen? Ook wordt de andere kant van de medaille belicht: de diagnostische praktijk. Hoe wordt beoordeeld in welke mate een jeugdige delinquent een ontwikkeld geweten heeft? Ten slotte richten we onze blik op strafrechtzaken en is onderzocht in hoeverre etnische en culturele aspecten meewegen bij rechtspraak van jonge verdachten.