De effectiviteit van de aanpak weigerende verdachten in het Pro Justitia onderzoek

Abstract

Some suspects of serious crimes refuse to participate in pre-trial forensic psychiatric assessments. These assessments are conducted by behavioral experts, mostly psychiatrists and psychologists, and are necessary to determine the possible influence of psychiatric disorders at the time of the crime. If psychiatric disorders were present at and related to the (time of the) crime, this may lead to diminished criminal responsibility and instead of or in combination with a prison sentence, mandatory treatment may be imposed. Some defendants, however, refuse to participate in these assessments. In some cases, this may lead to a lack of information on the mental state of the defendant, thereby making it more difficult to impose mandatory treatment. In other cases, information on the defendant is available through other sources and the influence of assessment refusal is less prominent. For defendants who need treatment to reduce their risk of recidivism, refusal of forensic psychiatric pre-trial assessment is an unwanted situation as this may make a judge’s imposition of mandatory treatment more difficult. In order to reduce the number of defendants who refuse pre-trial forensic psychiatric assessment, the legislator took several measures. Together these measures are called the ‘refusal approach’. The Research and Documentation Centre (WODC) was asked to write a research plan evaluating the refusal approach. In the current report, this research plan is set out.

Sommige verdachten van een strafbaar feit weigeren mee te werken aan Pro Justitia (PJ-)onderzoek, gedragskundig onderzoek dat nodig is om te bepalen of er ten tijde van het plegen van een delict een psychische stoornis was. Dit kan ertoe leiden dat er geen behandeling wordt opgelegd, zoals een maatregel terbeschikkingstelling (tbs), als er te weinig informatie over de verdachte beschikbaar is. Dit kan een onwenselijke situatie zijn op het moment dat behandeling wel nodig is om de kans op recidive terug te dringen of op een aanvaardbaar niveau te houden. Om deze weigerproblematiek terug te dringen heeft de wetgever verschillende maatregelen getroffen, gezamenlijk bekend als de weigeraanpak. Het WODC is door het Directoraat-Generaal Straffen en Beschermen, afdeling Toezicht en Behandeling van het ministerie van JenV gevraagd om voor de evaluatie van de weigeraanpak een onderzoeksprogramma te schrijven. Dat programma is het huidige stuk. INHOUD: 1. Kader 2. Onderdelen weigeraanpak