Online ontspoord

Abstract

The WODC asked the Rathenau Instituut to answer the following research question: What is the nature and scale of harmful and immoral behaviour online in the Netherlands, what are the underlying mechanisms and causes, and what options for action are available to the ministry, and the government as a whole, for limiting harmful and immoral behaviour online? The report focuses on online behaviour that takes place in a moral twilight zone, and in which the government is currently hesitant to act. We looked at online behaviour that can be designated as harmful and/or immoral. This behaviour is not only harmful to individuals, but also larger groups or society as a whole. Some of the behaviours that we discuss in this study violate certain fundamental rights and laws and are therefore unlawful or illegal. Yet it turns out that it is much more difficult for people to judge whether something is acceptable in an online environment. The online world is not necessarily more lawless than the offline world, but it is more easily experienced as such.

Het WODC verzocht het Rathenau Instituut om de volgende centrale onderzoeksvraag te beantwoorden: Wat zijn de aard en de omvang van online schadelijk en immoreel gedrag in Nederland, wat zijn de onderliggende mechanismen en oorzaken, en welke handelingsperspectieven zijn er voor het ministerie en de overheid als geheel voor het beperken van schadelijk en immoreel gedrag op internet? Met dit rapport zet het Rathenau Instituut een schijnwerper op online gedrag dat zich in een moreel schemergebied bevindt, en waar de overheid nu nog handelingsverlegen is. Het gaat om online gedrag dat als schadelijk en/of immoreel kan worden geduid. Dat gedrag kan schadelijk zijn voor individuen, maar ook voor grotere groepen of de samenleving als geheel. Een deel van het gedrag dat we in dit onderzoek bespreken is in strijd met bepaalde grondrechten en wetten, en daarmee onrechtmatig of strafbaar. Toch blijkt het voor internetgebruikers online een stuk lastiger om te beoordelen wanneer iets door de beugel kan. De online omgeving is niet de facto wettelozer of grenzelozer dan de offline wereld, maar wordt wel sneller zo ervaren. INHOUD: 1. Inleiding, 2. Aanpak, 3. Taxonomie van schadelijk en immoreel gedrag online, 4. Mechanismen van immoreel en schadelijk gedrag, 5. De huidige aanpak van schadelijk gedrag online, 6. Strategische agenda