Beleidsinstrumenten en extremistische wereldbeelden

Abstract

This policy research focusses on how different extremist groups or individuals perceive government policy instruments, how they respond to them, and how government policies relate to their self-identification. In doing so, it explores the paradox of modern democracy: How does a democratic society deal with the undemocratic elements in its midst? Whether it is the use of repressive means against demonstrations, or the reintegration programmes for repatriating the Dutch foreign fighters in Syria, the government is involved in the 'governance' of possibly undemocratic elements. Conversely, extremist groups react to government policies; a key aspect of political activism, whether extremist or not, is to challenge the status quo. In this report, we analyse the interaction between the Dutch authorities and groups and individuals designated as extremist or radicals in relation to the various policy instruments aimed at those involved. To investigate this interaction, the following question was formulated in consultation with the WODC: What does the government aim to effectuate with policy instrument directed at religiously motivated extremists as such compared to other extremist groups? How do these groups perceive such policy instruments and how does that relate to their actions and selfidentification?

Dit beleidsonderzoek gaat over hoe verschillende extremistische groepen of individuen beleidsinstrumenten van de overheid percipiëren, hoe zij daarop reageren en de relatie van dit overheidsbeleid met hun zelfidentificatie. Daarmee onderzoekt het de paradox van de moderne democratie: Hoe gaat een democratische samenleving om met de ondemocratische elementen in haar midden? Of het gaat om de inzet van repressieve middelen bij demonstraties, of om de re-integratieprogramma’s voor terugkerende Syriëgangers, de overheid is te allen tijde actief betrokken bij de ‘governance’ van eventueel ondemocratische elementen. Omgekeerd reageren extremistische groepen op hun beurt weer op dit overheidsbeleid; een kernaspect van al dan niet extremistisch politiek activisme is het uitdagen van de status quo. Het is deze wisselwerking tussen overheid en extremistische groepen en individuen over de verschillende beleidsinstrumenten gericht op de betrokkenen die we in dit rapport beschrijven en analyseren. Om deze wisselwerking te onderzoeken is in samenspraak met het WODC de volgende probleemstelling geformuleerd: Welke werking beoogt de overheid met beleidsinstrumenten die zijn gericht op in overheidsbeleid als zodanig benoemde religieus gemotiveerde extremisten in vergelijking met andere extremistische groepen? Hoe percipiëren deze groepen dergelijke beleidsinstrumenten en hoe verhoudt zich dat tot hun handelen en zelfidentificatie? INHOUD: Inleiding, 1. Groepen in het veld: definities en plaatsing, 2. Beleid gericht tegen radicalisering, extremisme en terrorisme, 3. Actierepertoires, 4. Alternatieve kennisbronnen, 5. Identiteiten en subjectiviteiten, 6. Conclusie