Verhoging van de strafmaat op mensensmokkel

Abstract

Op 15 november 1996 werd de strafmaat voor het delict mensensmokkel (art. 197a WSr) verhoogd. Omdat uit criminologisch onderzoek bekend is dat de effectiviteit van een dergelijke maatregel veelal moeilijk vast te stellen is heeft het IPIT een pilotstudy uitgevoerd naar de zin van een diepgaand effectiviteitsonderzoek. Hierbij werden de volgende onderzoeksvragen aan de orde gesteld: in hoeverre is de omvang van mensensmokkelactiviteiten verminderd na de wetswijziging? Welke invloed heeft de strafmaatverhoging gehad op de effectiviteit van opsporing en vervolging? In hoeverre had de verhoging van de strafmaat, direct of via effecten op de opsporing en vervolging van mensenhandel, een afschrikkende werking op potentiële mensensmokkelaars? Heeft de verhoging van de strafmaatpositieve en/of negatieve neveneffecten met zich meegebracht? Zo ja, welke? Tot de geraadpleegde bronnen behoren de eerste gehoren die de Immigratie en Naturalisatiedienst asielzoekers afneemt; bestanden uit de bedrijfsprocessen van het Openbaar Ministerie; dossiers van afgesloten opsporingsonderzoeken naar mensensmokkel en interviews met officieren van justitie en teamleiders van opsporingsonderzoeken alsmede een beperkt aantal gedetineerde mensensmokkelaars. Naast aanbevelingen voor beleid worden ook aanbevelingen voor verder onderzoek gedaan.