Het recht op privacy in horizontale verhoudingen

Abstract

Fundamental rights, such as the right to privacy, are primarily aimed at the protection of citizens against the state. But citizens may also violate the fundamental rights of others. For that reason, it is imperative to assess the extent to which fundamental rights (more specifically, the right to privacy) provide protection in ‘horizontal relationships’. The topic of privacy violations in horizontal relationships is aimed at violations committed in the context of (i) actions of citizens towards each other and (ii) the relationship between citizens and legal persons (companies, associations, etc.). The protection of horizontal privacy is differentiated from the protection of vertical privacy, which concerns the relationship a citizen has with the state.This research addresses a problem statement that can be divided into three sub-statements:What lessons can be learned from the approach taken by other European countries with regards to the protection of horizontal privacy?To what extent can these solutions be applied in the context of the Netherlands?Are there any undesirable consequences or side-effects associated with the opportunities to provide effective protection to horizontal privacy in the Netherlands?The countries that are involved in the legal comparative analysis are: Germany, Poland, Sweden and the United Kingdom.

Grondrechten, zoals het recht op privacy, zijn primair gericht op het beschermen van de burger tegen de staat. Maar ook tussen burgers onderling kunnen (ernstige) aantastingen van grondrechten plaatsvinden. Om die reden is het van belang om te onderzoeken in hoeverre grondrechten, meer in het bijzonder het recht op privacy, ook bescherming bieden in ‘horizontale verhoudingen’. In de initiatiefnota onderlinge privacy van het Tweede Kamerlid Koopmans (wordt het probleem van privacyschendingen in horizontale verhoudingen gesignaleerd. Met privacyschendingen in horizontale verhoudingen wordt gedoeld op privacyschendingen tussen burgers onderling en tussen burgers en rechtspersonen (bedrijven, verenigingen et cetera). Horizontale privacybescherming onderscheidt zich daarmee van de verticale privacybescherming, die betrekking heeft op de relatie burger-overheid. In dit onderzoek staat een drieledige probleemstelling centraal: Wat kan Nederland leren van de wijze waarop de horizontale privacy in andere Europese landen is beschermd? In hoeverre zijn deze oplossingen inpasbaar in de Nederlandse context? Zijn er onwenselijk geachte effecten of neveneffecten te verbinden aan deze mogelijkheden voor een betere horizontale privacybescherming in Nederland? De landen die zijn betrokken in de rechtsvergelijking zijn: Duitsland, Polen, Zweden en het Verenigd Koninkrijk. INHOUD: 1. Inleiding 2. Privacyschendingen in horizontale verhoudingen: probleemschets 3. Waarden en belangen in het geding bij horizontale privacyschendingen 4. Het recht op privacy 5. De horizontale werking van grondrechten 6. Gegevensbeschermingsrecht 7. Strafrecht 8. Administratief recht, mededingingswetgeving en consumentenbescherming 9. Civiel recht 10. Aansprakelijkheid van producenten, distributeurs en (internet)tussenpersonen 11. Overige mechanismen 12. Overzicht wettelijke normering horizontale privacyschendingen 13. Analyse en synthese 14. Samenvatting en conclusies 15. Literatuurlijst 16. Bijlagen 17. Samenvatting 18. Summary