Sociale veiligheid op het spoor

Abstract

In the Netherlands personal safety in public transportation (aggression, violence, crime, nuisance, incivilities and anti-social behaviour) is a topic that has ranked high on the political agenda for some time now. In March 2015 a train conductor was the victim of a serious violent incident, which led to the adoption of additional measures. These measures went beyond those introduced earlier and often aimed to speed up the implementation process. The main aim of the study was to gain insight into the current status as of February 2016 of a package of eight measures to improve personal safety in stations and trains for rail staff and – passengers. The main questions of the study are:What do the eight measures entail, what are the goals and what are expectations with respect to achieving them?What is the current status of implementation of the eight measures?How probable is it in practice that the various measures are having or have had an effect on (perceived) personal safety?What developments in (perceived) personal safety can be detected in the past period?

In maart 2015 heeft er zich een ernstig geweldsincident op het spoor voorgedaan tegen een NS-conducteur. Dit is aanleiding geweest om op 11 maart 2015 een gezamenlijk maatregelenpakket af te spreken voor de aanpak van sociale veiligheid op en rond het spoor met alle betrokken partijen, te weten de ministeries van Infrastructuur en Milieu (IenM), Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en Veiligheid en Justitie (VenJ), samen met de Nederlandse Spoorwegen (NS) en Prorail. Dit onderzoek heeft dan ook vooral tot doel inzicht te krijgen in wat anno februari 2016 de stand van zaken is van het pakket van acht maatregelen dat op 11 maart 2015 door de hierboven genoemde partijen gezamenlijk is afgesproken om de sociale veiligheid op en rond het spoor van zowel NS-personeel als reizigers te vergroten. De hoofdvragen1 van het onderzoek zijn: Wat houden de acht maatregelen in, wat zijn de doelen en wat zijn de verwachtingen ten aanzien van doelbereik? Wat is de stand van zaken van de uitvoering van de acht maatregelen? In hoeverre is het in de praktijk waarschijnlijk dat de verschillende maatregelen effect hebben (gehad) op de (ervaren) sociale veiligheid? Welke ontwikkeling is er de afgelopen periode te zien in (ervaren) sociale veiligheid? INHOUD: 1. Inleiding 2. Sociale veiligheid op het spoor 3. Sociale veiligheid op het spoor: achtergrond en ontwikkeling 4. Maatregel 1: Extra ondersteuning op de trein op risicolijnen en risicomomenten (dubbele bemensing) 5. Maatregel 2: Meer cameratoezicht op stations en proef met beeldschermen 6. Maatregel 3: Cameratoezicht in treinen 7. Maatregel 4: Versneld in gebruik nemen van de OV-chipkaart toegangspoortjes 8. Maatregel 5: Intensivering van de samenwerking tussen NS en politie 9. Maatregel 6: Stationsverbod versneld invoeren 10. Maatregel 7 'Lik op stuk' aanpak bij overtredingen 11. Maatregel 8: Inzet op hulpverlening en opvang overlastgevers 12. Totale pakket van maatregelen 13. Conclusies