Weigerende observandi op een speciale afdeling in het Pieter Baan Centrum

Abstract

In the Netherlands, suspects of serious crimes may need to be examined for mental illness when suspicions arise about their state of mind during their crime. As the public prosecutor builds his case against the suspect, he may order such an examination to take place. When this happens, the public prosecutor or the (examining) judge will give the Dutch Institute for Forensic Psychiatry and Psychology (NIFP) the assignment to evaluate the suspects’ mental health. The forensic psychiatric evaluation may take place while the defendants are incar-cerated in jail awaiting trial or in the forensic psychiatric clinic in the Netherlands, the Pieter Baan Centre (PBC). For the duration of one year in the PBC a special ward has been set up to specifically attend to defendants who refuse to participate in the evaluation, called Unit 3. The regular examination process is altered in such a way that the PBC expects to observe more behavior from the defendant and thereby will be able to write a fuller forensic psychiatric evaluation report. Furthermore, it is expected that upon placement on the unit, some defendants may start to participate.The present report consists of two separate parts: (1) the evaluation of the plans behind the special ward, and (2) the results of the first six months of the pilot.

Weigerende observandi zijn verdachten van een ernstig misdrijf die in opdracht van de rechter(-commissaris) of officier van justitie (OvJ) gedragskundig moeten worden onderzocht en de medewerking aan dit onderzoek weigeren. In het Pieter Baan Centrum (PBC), de psychiatrische observatiekliniek van het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie (NIFP), is voor de duur van één jaar een pilot opgezet waarin het reguliere observatieproces is aangepast.Het onderhavige rapport bestaat uit twee afzonderlijke delen: de planevaluatie van Unit 3 en de bevindingen over het eerste half jaar van de pilot. In de planevaluatie worden de achterliggende gedachten en veronderstelde werkzame mechanismen achter de afdeling uiteengezet en wordt een oordeel over de mogelijke werkzaamheid van de Unit gegeven op basis van een bestudering van de plannen. Het tweede deel van het rapport beschrijft de eerste bevindingen over het eerste half jaar van de pilot en geeft een eerste indruk over de effectiviteit van Unit 3.