Indirect onderscheid tussen migranten en autochtonen in de WAO

Abstract

In deze, in het kader van het onderzoekprogramma van de Interdepartementale Coordinatiecommissie Minderhedenbeleid gestarte studie, is het verschijnsel indirect onderscheid nader onderzocht. Indirect onderscheid wordt veelal gedefinieerd als een situatie waarin een neutraal geformuleerd(e) criterium of regel in zijn toepassing leidt tot verschillen ten aanzien van etnische groeperingen, waarbij een samenhang tussen het criterium of de regel en het effect aanwezig moet zijn. Om een dergelijk onderzoek in begaanbare banen te leiden, is gekozen het toe te spitsen op een wet en wel 1 uit het sociale zekerheidsstelsel, de Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO). Aan de hand van de WAO is onderzocht in hoeverre zich bij de toepassing verschillen tussen autochtonen en migranten voordoen en door welke factoren deze verschillen veroorzaakt worden. De materiaal verzameling heeft plaatsgevonden door middel van literatuurstudie, interviews, en dossieranalyse. De gegevens van dit onderzoek, dat exploratief van aard was, laten zien dat op diverse momenten bij de toepassing van de WAO zich voor migranten meestal negatieve verschillen in effect of behandeling ten opzichte van autochtonen voordoen. De oorzaak voor het ontstaan van die verschillen lijkt voornamelijk gezocht te kunnen worden in enerzijds de wijze waarop de wet door instanties en functionarissen in de praktijk wordt uitgevoerd. Veelal is sprake van een wisselwerking tussen beide factoren. Tenslotte wordt aan de hand van de geconstateerde verschillen een vraagteken bij de (verdere) hanteerbaarheid van het begrip 'indirect onderscheid' geplaatst.